ROZCIEŃCZALNIK
SPOIWO
DYPSERSJA
Farby wodorozcieńczalne, rozpuszczalnikowe, alkidowe, akrylowe, chlorokauczukowe, epoksydowe, poliwinylowe, poliuretanowe… Dlaczego jest tyle rodzajó farb i czym się właściwie różnią? Koniec roku to czas podsumowań oraz wszelkiego rodzaju zestawień i rankingów. My też postanowiliśmy wpasować się w ten trend i przygotować przegląd, czy też mini-przewodnik po rodzajach farb, które produkujemy i sprzedajemy w naszym sklepie. Jako producent najlepiej wiemy co robimy i chcemy się tą wiedzą z Tobą podzielić : )
ROZCIEŃCZALNIK
Zanim przejdziemy do rodzajów farb, zacznijmy od początku – czym właściwie jest farba? Otóż jest to powłokotwórcza substancja chemiczna, która tworzy ochronną lub dekoracyjną warstwę na dowolnej powierzchni. Farba składa się z pigmentów oraz dodatków, są to m.in.: rozpuszczalniki, spoiwa, wypełniacze, konserwanty i różne składniki chemiczne determinujące zastosowanie danej farby (np. reagujące z podłożem czy opóźniające wysychanie). Jako rozpuszczalniki do produkcji farb i lakierów wykorzystuje się wodę lub i substancje organiczne – benzynę, ksylen, toluen, terpentynę i alkohol etylowy. W zależności od zastosowanego rozcieńczalnika dzielimy farby na wodorozcieńczalne i rozpuszczalnikowe.
Farby wodorozcieńczalne
Tworzy je szeroka gama produktów o zróżnicowanych właściwościach i przeznaczeniu. Są one przyjazne dla środowiska, szybko schną, nie wydzielają męczącego zapachu. Produkty wodorozcieńczalne mają bardzo szerokie zastosowanie – mogą być używane do dekoracji i ochrony wewnętrznych oraz zewnętrznych tynków wapienno-cementowych, cementowych, podłoży betonowych, gładzi gipsowych, podłoży drewnianych, tworzyw sztucznych, a nawet metalu.
W grupie farb wodorozcieńczalnych znajdują się: dyspersyjne, silikonowe, epoksydowe, alkidowe (wszystkie wymienione to farby organiczne) oraz wapienne, cementowe oraz krzemianowe (wszystkie wymienione to farby mineralne).
Farby rozpuszczalnikowe
Mają one opinię wyjątkowo trwałych i odpornych na uszkodzenie. Zazwyczaj wykorzystuje się je do malowania wewnętrznych i zewnętrznych podłoży drewnianych, metalowych i z tworzyw sztucznych.
Farby rozpuszczalnikowe dzielą się na: olejne, alkidowe, chlorokauczukowe, epoksydowe, nitrocelulozowe oraz silikonowe.
SPOIWO
Spoiwo, jak sama nazwa wskazuje spaja albo inaczej zespala wszystkie składniki farby i stanowi niezbędny składnik receptury. Ze względu na spoiwo farby dzielimy na:
- akrylowe
- alkidowe (ftalowe)
- chlorokauczukowe
- winylowe (poliwinylowe)
- epoksydowe
- poliuretanowe
Farby akrylowe
Spoiwem w tych farbach jest żywica akrylowa. Akryle należą do farb wodorozcieńczalnych i łączą wszystkie ich zalety z wyjątkową uniwersalnością zastosowań, a także trwalością powłoki oraz koloru. Nie bez przyczyny naszym wiodącym produktem jest uniwerslana guntoemalia akrylowa Cynkal®, której poświęciliśmy niejeden wpis na tym blogu.
Farby alkidowe (ftalowe)
Do produkcji tych farb używa się żywic alkidowych tłustych, półtłustych i chudych. Większość żywic alkidowych zawiera w swoim składzie bezwodnik ftalowy, stąd też także nazwa ftalowe. Farby alkidowe są wyrobami, które schną chemicznie, wiążąc tlen z powietrza, dlatego nie powinno stosować się zbyt grubych warstw, aby nie utrudniać dostępu tlenu do wewnętrznych części warstwy.
Farby te są z grupy farb rozpuszczalnikowych o przeznaczeniu uniwersalnym. Od pewengo czasu zaczynają być zastępowane farbami i emaliami akrylowymi (wodorozcieńczalnymi) ze względu na mniejszą zawartość lotnych związków organicznych (LZO). Najczęściej zalecane są na podłoża drewniane, drewnopochodne, metalowe, z tworzyw. Tworzą twarde powłoki, odporne na działanie czynników atmosferycznych. Nie są odporne na działanie chemikaliów, a w stałym kontakcie z wodą ulegają zniszczeniu.
Farby chlorokauczukowe
Spoiwem w farbach chlorokauczukowych jest chlorowany kauczuk i plastyfikatory niepodlegające zmydlaniu, do uplastycznienia stosuje się żywice ftalowe. Wysychają w wyniku przemian fizycznych i chemicznych, czyli odparowania rozpuszczalnika. Powłoka po wyschnięciu jest odporna na wodę, kwasy i zasady.
Farby chlorokauczukowe najczęściej rekomendowane do zabezpieczania metali żelaznych ze względu na dobrą ochronę przed korozją. Tworzą powłoki odporne na działanie czynników atmosferycznych, jednak nie zachowują zbyt dużej trwałości koloru. Dodatkowo nie są odporne na działanie substancji utleniających i rozpuszczalników organicznych. Powłoki chlorokauczukowe posiadają bardzo dobrą przyczepność, elastyczność oraz odporność na uderzenie. Mogą być stosowane w środowiskach miejskich, wiejskich i przemysłowych, świetnie sprawdzają się na podłożach betonowych.
Farby winylowe (poliwinylowe)
Spoiwem w farbach poliwinylowych są kopolimery winylu i innych związków winylowych, mogą być modyfikowane żywicami ftalowymi. Schną poprzez odparowanie rozpuszczalnika i oksydacyjnie, dają grube powłoki już po jednokrotnym natryskiwaniu.
Farby poliwinylowe wyróżniają wysokie walory użytkowe i duża odporność na działanie czynników atmosferycznych, chemicznych i termicznych. Najczęściej wykorzystuje się je do antykorozyjnego zabezpieczania konstrukcji wykonanych ze stali i żeliwa. Ponadto farby poliwinylowe wykazują niższe parametry użytkowe od grupy farb akrylowych (np. przyczepność, odporność na biokorozję, trwałość, odporność na zmywanie, trwałość koloru, odporność na czynniki atmosferyczne). Największą ich zaletą jest łatwość stosowania i uzyskiwania bardzo gładkich powłok.
Farby te rekomendowane są do stosowania w środowisku przemysłowym oraz do trwałego zabezpieczenia konstrukcji stalowych, urządzeń czy części maszyn użytkowych.
Spoiwem farby winylowej jest polichlorek lub polioctan winylu. Tego typu farba łatwo się rozprowadza i bardzo dobrze kryje malowane powierzchnie. Można stosować ją zarówno na otynkowanych ścianach, jak i betonie czy drewnie. Jej użycie jest szczególnie polecane w miejscach, w których występuje zwiększone zagrożenie korozją.
Ponieważ jednak powłoka farby winylowej słabo przepuszcza parę wodną, granicza oddychanie ścian. Dlatego odradzamy stosowanie tych farb w pomieszczeniach, w których poziom wilgoci jest wysoki.
Farby epoksydowe
Farby epoksydowe to farby dwuskładnikowe, spoiwem są w tym przypadku kopolimery winylu i innych związków winylowych, mogą być modyfikowane żywicami ftalowymi. Wysychają chemicznie w wyniku reakcji chemicznej żywicy i utwardzacza. Miesza się je tuż przed użyciem koniecznie z zachowaniem odpowiednich proporcji. Spoiwem są żywice epoksydowe – tworzywa chemoutwardzalne. Grupa farb epoksydowych charakteryzuje się powłokami o bardzo wysokiej odporności chemicznej i mechanicznej. Ich powłoki osiągają bardzo dobrą przyczepność, elastyczność i odporność na korozję. Rekomendowane do stosowania na podłożach intensywnie eksploatowanych.
Farby poliuretanowe
Farby poliuretanowe to również farby dwuskładnikowe, utwardzane chemicznie. Na rynku są również dostępne jednoskładnikowe, gdzie drugim składnikiem jest wilgoć z powietrza. Ponieważ farby schną chemicznie przez przyłączanie grupy OH rozpuszczalniki muszą być bezwodne i wolne od alkoholi, także opakowania powinny być bardzo szczelnie zamknięte.
Charakteryzują się wysoką odpornością na działanie wody i środków czyszczących a także dużą odpornością mechaniczną. Tworzą powłoki odporne na czynniki atmosferyczne o wysokiej przyczepności i odporności na uderzenia. Znajdują zastosowanie do zabezpieczania metali żelaznych, betonu i drewna.
Przeznaczone są do końcowego malowania powierzchni w zestawach epoksydowo-poliuretanowych Uzyskane powłoki charakteryzują się wysoką dekoracyjnością i odpornością na czynniki agresywnej atmosfery przemysłowej.
DYPSERSJA
Dyspersja (łac. dispersio – rozpraszać) w przypadku farb to mieszanina, w której cząsteczki cząsteczki żywicy pozostają zawieszone (zdyspergowane) w wodzie. Zawieszone, a więc nie rozpuszczone. Przykładem dyspersji jest mleko, w którym 2 nie mieszające się ze sobą substancje: tłuszcz oraz woda, pozostają w jednym stabilnym układzie. W przypadku tej grupy farb panuje pewien bałagan w nazewnictwie. De facto synonimem farb dyspersyjnych są farby emulsyjne i lateksowe.
Farby dyspersyjne są bardzo wygodne w stosowaniu. Charakteryzują się dobrym kryciem, krótkimi czasami schnięcia i łatwością aplikacji. Mogą być stosowane na różne rodzaje materiałów wykorzystywanych do wykańczania ścian, sufitów i elewacji. Tworzą powłoki nienasiąkliwe dla wody, dość odporne na zabrudzenia i odporne na zmywanie na mokro. Zmodyfikowane receptury farb akrylowych stosowane są z dużym powodzeniem jako farby elewacyjne odporne na zmienne warunki atmosferyczne (woda/wilgoć/śnieg, promienie UV, temperatura ujemna i dodatnia). Dostępne są w bardzo szerokiej gamie kolorów, w tym bardzo intensywnych odcieniach. Farby zaliczane do grupy farb wewnętrznych i zewnętrznych (elewacyjnych).
Więcej na temat omówionych w tym wpisie rodzajów farb możesz przeczytać we wcześniejszych artykułach, np:
