TEORIA KOLORU
KODYFIKACJA KOLORÓW
DYLEMAT OSIOŁKA
Wydaje się, że kolorów jest nieskończoność. Międzynarodowe systemy kodyfikacji kolorów prezentują po kilkanaście odcieni jednej barwy. Na półkach znajdziesz mnóstwo gotowych kolorów farb, a jeśli Ci tego mało, możesz indywidualnie zamówić kolor z mieszalnika przebierając wśród około dwóch tysięcy propozycji. Jak się w tym odnaleźć – przeczytasz w dzisiejszym wpisie.
TEORIA KOLORU
KOLORY PODSTAWOWE I POCHODNE
Ludzkie oko rozróżnia dziesięć milionów odcieni. Jednak istnieją tylko trzy kolory podstawowe: żółty, czerwony i niebieski. Są “podstawowe”, gdyż to od nich wszystko się zaczyna – nie uzyskasz ich z połączenia innych barw. Kiedy zmieszasz kolory podstawowe, otrzymasz kolejne trzy: zielony (żółty plus niebieski), pomarańczowy (żółty plus czerwony) i fioletowy (czerwony plus niebieski). Ponieważ pochodzą od barw podstawowych, tak też się nazywają – “barwy pochodne”.
KOLORY CZYSTE I ZŁAMANE
Kolory podstawowe i pochodne noszą nazwę: “barw czystych”. Nie zawierają w sobie żadnej domieszki bieli, ani czerni, dlatego są intensywne. Świetnie sprawdzą się jako detal kolorystyczny dopełniający aranżację, ale źle wypadną na dużych powierzchniach. Kolory złamane (brudne) zawierają w sobie domieszkę czerni, dlatego są przygaszone. Możesz je uzyskać także poprzez dodanie do kolorów podstawowych – barw dopełniających. Choć kolory złamane same w sobie mogą wydać się ponure, doskonale sprawdzają się jako tła w aranżacji wnętrz – szerzej o dobieraniu koloru do powierzchni piszemy TUTAJ.
KOŁO KOLORÓW
Koło kolorów (barw) to graficzny model porządkujący kolory, który poglądowo pokazuje zasady mieszania się i powstawania barw. Kolory umieszczone po przeciwnych stronach środka koła nazywane są kolorami dopełniającymi. W przypadku kolorów czystych są to pary: fioletowy – żółty, czerwony – zielony i niebieski – pomarańczowy. Koło kolorów jest przydatnym narzędziem do sprawdzenia, czy dane pary kolorów będą obok siebie dobrze wyglądać.
KODYFIKACJA KOLORÓW
Przemysł farb i lakierów opierając się na teorii koloru wypracował swoje własne narzędzia wspierające sprzedaż wyrobów kolorowych – tzw. systemy kodyfikacji kolorów. Najbardziej liczą się dwa: NCS oraz RAL.
NCS (NATURAL COLOR SYSTEM)
NCS został opracowany przez szwedzki ośrodek NCS COLOUR AB. Jest on oparty na percepcji koloru przez człowieka i ponad 60.letnich badaniach barwy. System NCS bazuje na zdolności ludzkiego oka do rozróżniania sześciu podstawowych kolorów: bieli (W), czerni (S), żółci (Y), czerwieni (R), błękitu (B) i zieleni (G). Symboliczna notacja opiera się na procentowej relacji między nimi a kolorem badanym. Kolor (Hue) opisujemy przez procentową relację do dwóch najbliższych podstawowych kolorów chromatycznych. Ponadto podajemy sczernienie (Blackness) oraz chromatyczność (Chromaticness), czyli stopień nasycenia danym kolorem.
Oto przykład zapisu dla odcienia barwy S 2050-R50B: S – druga edycja katalogu NCS, a jednocześnie kolekcja standardowa, 2050 – odcień, na który składają się Blackness, czyli sczernienie (s) i Chromaticness, czyli chromatyczność (c), tutaj odpowiednio 20% i 50%, Whiteness, czyli zbielenie (w) podane jest w domyśle i można je obliczyć według wzoru: w = 100 – (s + c), zatem tutaj mamy go 30%, R50B – kolor (Hue), tutaj niebieskiego B jest 50% i czerwieni pozostałe 50%, inaczej jest to kolor czerwony w 50% zniebieszczony, czyli fioletowy.
RAL
RAL – to system oznaczania barw oparty na porównaniu z wzorcami. Nazwa RAL jest skrótem od nazwy niemieckiej instytucji powstałej na początku lat dwudziestych XX wieku: Reichsausschuss für Lieferbedingungen. Początkowo system ten zawierał 30 barw, obecnie opisuje ich ponad 200. Oznaczenie składa się z napisu “RAL” i czterech cyfr:
- 10xx – grupa odcieni żółtych
- 20xx – grupa odcieni pomarańczowych
- 30xx – grupa odcieni czerwonych i różowych
- 40xx – grupa odcieni purpurowych i fioletowych
- 50xx – grupa odcieni niebieskich
- 60xx – grupa odcieni zielonych
- 70xx – grupa odcieni szarych
- 80xx – grupa odcieni brązowych
- 90xx – grupa odcieni białych i czarnych.
DYLEMAT OSIOŁKA
Rozwój przemysłu farbiarskiego i elektroniki w połączeniu z wiedzą o kolorach, zaowocował wynalezieniem “komputerowego mieszania farb”. Technologia ta pozwala na maszynowe barwienie farb w obecności klienta, w punkcie sprzedaży, na jeden spośród kilku tysięcy kolorów. Proces ten odbywa się zgodnie z najpopularniejszymi systemami kodyfikacji barw. W praktyce oznacza to, że na podstawie wzornika NCS albo RAL możesz otrzymać kolor farby od ręki. Jeśli w przyszłości zechcesz ten kolor dorobić, powinien on zostać odtworzony w stu procentach. Niektóre marki farb deklarują, że mają swoje własne wzorniki kolorów, ale i tak wszystkie one nawiązują do międzynarodowych standardów NCS i RAL. Również nasze farby, np. Cynkal® są dostępne rówież w wybranych kolorach z palety RAL, niezależnie od opracowanych przez nas kolorów gotowych. W efekcie stajesz przed wyborem nawet spośród 2500 kolorów.
Początkowo mieszalniki farb zyskały ogromną sympatię zarówno klientów, jak i wytwórców. Tych pierwszych zachwyciła możliwość wyboru indywidualnego koloru. Drudzy byli zadowoleni, ponieważ maszynowe barwienie farb w punktach sprzedaży uwalniało ich od produkcji, konfekcjonowania, transportu i składowania dużo większej ilości towaru w gotowych kolorach. Jednak z czasem zaczął nam wszystkim doskwierać dylemat osiołka, któremu “w żłoby dano. W jeden owies, w drugi siano.[…]” i który nie mogąc się zdecydować, co zjeść najpierw, umarł z głodu. Okazało się bowiem, że na dłuższą metę wolimy mieć… mniejszy wybór : ).
